28-03-2024
Logistiek nieuws
Verslag Logistiek Café ‘Elektrische bestelbus of vrachtwagen? Dit zijn je kansen en uitdagingen!’
Wat kun je binnen je huidige netaansluiting installeren aan laadinfrastructuur? Wat is netcongestie en welke oplossingen zijn er dan? Hoe pakken bedrijven dit in de praktijk aan? Welke ondersteuning kunnen logistiek makelaars aan bedrijven bieden? Dit en meer kwam aan bod tijdens ons Logistiek Café ‘Elektrische bestelbus of vrachtwagen? Dit zijn je kansen en uitdagingen!’ op 21 maart 2024.
Lees verder voor het verslag van deze middag.
Het Logistiek Café werd georganiseerd door de NAL Vliegende Brigade van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) in samenwerking met de NAL-regio Zuid, Midden Limburg Bereikbaar, Logistiekbereikbaar.nl en ELC Limburg. Ruim 70 aanwezigen lieten zich informeren over de volgende onderwerpen.
De transitie naar elektrisch transport
Door Marise Meijer (RVO) & Tom van Dort (NAL-Zuid)
“Doel van de Nationale Agenda Laadinfrastructuur is dat het laden van elektrisch vervoer net zo makkelijk is als het laden van je telefoon”, vertelde Tom van Dort van NAL-Zuid. “Maar tegelijkertijd is het elektriciteitsnetwerk hartstikke vol. Veel ondernemers staan op een wachtlijst om meer stroom af te nemen. Als bedrijven hun afname van elektriciteit beter op elkaar zouden afstemmen, is er veel meer mogelijk.” Samenwerken helpt dus! Er komen subsidies om deze samenwerking te stimuleren:
- SPUK Bedrijfsmatig vastgoed; vanuit het ministerie van BZK
- Stimuleringsprogramma local energy hubs 2024-2030; vanuit het ministerie van EZK
Redenen om over te stappen op elektrisch transport
In 2030 zijn er naar verwachting 24.000 elektrische trucks en 225.000 elektrische bestelwagens. Marise Meijer van RVO vertelde dat er steeds meer redenen zijn om over te stappen op elektrisch vervoer:
- Er komen 30 zero-emissies in Nederland, onder andere in Maastricht (vanaf 2025), in Venlo (vanaf 2027) en mogelijk ook in Roermond (vanaf 2029).
- Opdrachtgevers van logistieke bedrijven sturen steeds vaker op minder CO2-uitstoot.
- Er zijn en komen diverse subsidies die de overstap naar elektrisch vervoer aantrekkelijk maken:
- AanZET voor de aanschaf en lease van zero-emissie trucks. Een subsidie aanvragen was mogelijk vanaf 26 maart, maar het maximaal aan te vragen bedrag is helaas al bereikt;
- SEBA voor de aanschaf van elektrische bestelwagens. Het is nog niet bekend vanaf wanneer je deze subsidie kunt aanvragen.
- MIA en VAMIL
- Subsidie voor private laadinfra voor zwaar transport. Het is nog niet bekend vanaf wanneer je deze subsidie kunt aanvragen, maar hij zal ergens dit jaar beschikbaar komen.
- Subsidie voor publieke laadinfra voor zwaar transport. Het is nog niet bekend vanaf wanneer je deze subsidie kunt aanvragen, maar hij zal ergens dit jaar beschikbaar komen.
- Er komt in 2026 een vrachtwagenheffing voor vrachtwagens die CO2 uitstoten. Het gemiddelde tarief per kilometer zal ongeveer 15 cent zal bedragen. Voor elektrische vrachtwagens geldt de vrachtwagenheffing niet.
Handige hulpmiddelen voor de overstap naar elektrisch vervoer
Marise vertelde dat bedrijven die nadenken over elektrisch transport, gratis advies kunnen krijgen van logistiek makelaars. Bovendien tipte ze diverse handige hulpmiddelen die helpen bij de overstap te maken naar elektrisch vervoer. Bijvoorbeeld:
- Stappenplan elektrisch rijden voor ondernemers. In dit stappenplan komen ook de volgende onderdelen terug:
- Kentekencheck om uit te vinden vanaf wanneer jouw bestelbus of vrachtwagen de zero-emissiezones niet meer in mag.
- Veelgestelde vragen elektrisch rijden
- Welke e-bestelauto’s zijn er?
- Vergelijk de kosten van een e-bestelbus met je huidige dieselvoertuig.
- Wat kun je doen bij netcongestie?
- Hoeveel laadvraag is er te verwachten op jouw bedrijventerrein?
Het elektriciteitsnet en laadinfrastructuur
Door Jean Corten (Enexis)
Jean Corten van Enexis gaf een basisintroductie over de werking van het elektriciteitsnet en laadinfrastructuur. “Voordat je start met de elektrificatie van je wagenpark en de aanleg van laadinfrastructuur, ga dan eerst na wat je nieuwe vermogensbehoefte wordt”, tipte Jean. “Je vermogensbehoefte wordt vrijwel zeker groter, en daardoor heb je mogelijk een ander type aansluiting op het elektriciteitsnetwerk en/of een hoger gecontracteerd vermogen nodig. Er zijn namelijk diverse typen middenspanningsaansluitingen mogelijk, van 630 kVA (circa 60 weken wachttijd) tot meer dan 10.000 kVA.”
Jean maakte ook duidelijk met hoeveel voertuigen je welke aansluiting nodig hebt, over het algemeen:
Oorzaken netcongestie
In veel delen van Nederland is er netcongestie: een grotere vraag naar stroom dan dat er stroom beschikbaar is. Jean lichtte toe: “De druk op het elektriciteitsnet is groot en neemt alleen maar meer toe. Dit komt omdat de vraag naar elektriciteit stijgt, bijvoorbeeld door de toename van elektrisch vervoer. Tegelijk groeit het aanbod hernieuwbare energie sneller dan verwacht; denk bijvoorbeeld aan de vele zonnepanelen die energie terugleveren aan het elektriciteitsnet. Het huidige energienet is niet op die groei berekend, met als gevolg netcongestie.” De netcongestie geldt in het overgrote deel van Nederland. Bedrijven die een nieuwe of zwaardere grootverbruiksaansluiting (>3x80A) nodig hebben of meer transportvermogen willen contracteren, komen daardoor steeds vaker op een wachtlijst, zo vertelde Jean. “Op dit moment staan er zo’n 7.200 bedrijven op onze wachtlijsten. Wekelijks komen daar 60 bedrijven bij.”
Oplossingen bij netcongestie
Enexis verzet veel werk om aan de enorme vraag naar elektriciteit te voldoen. Jean: “De belangrijkste oplossing is netuitbreiding. Daar zetten we vol op in: dit jaar breiden we uit met 2.000 MW. Daarnaast benaderen we bedrijven met een zware aansluiting om ze te vragen of ze een deel van de capaciteit willen afstaan.” In de tussentijd zijn er voor bedrijven op de wachtlijst onder andere de volgende oplossingen mogelijk:
- Energy hub: bedrijven die samenwerken en samen een contract afsluiten met de netbeheerder. Zie ook Workshop: 2. Toekomstperspectief collectief energieverbruik.
- Non-firm ato (ongegarandeerde aansluiting): een contractvorm waarbij je op bepaalde afgesproken momenten meer elektriciteit kunt afnemen of terugleveren dan in je contract staat. Deze contractvorm kan naar verwachting begin 2025 worden aangeboden.
- Energiebuffering: je vergroot de capaciteit zonder de aansluiting of het gecontracteerd vermogen aan te passen. Dit doe je bijvoorbeeld door batterijen te plaatsen. Die slaan energie op (door zonnepanelen op je pand opgewekt) om op een later moment te verbruiken.
- Bekijk als ondernemer welke pieken aan elektriciteitsvraag je hebt en probeer deze meer over de dag uit te smeren.
Deze en meer oplossingen staan ook in de Wegwijzer optimaal gebruik van het elektriciteitsnet op bedrijventerreinen van Enexis. Bij elke oplossing adviseert Enexis welke acties je hiervoor kunt ondernemen. Ook maakt de wegwijzer duidelijk welke partij dan aan zet is: het bedrijventerrein zelf, een technisch adviesbureau of Enexis als netbeheerder.
Truckparking A2
Door Ferry Tap (Green Caravan)
Er is veel vraag naar veilige parkeerruimte voor vrachtwagens én er is veel vraag naar locaties waar trucks kunnen laden, zo vertelde Ferry Tap van Green Caravan. “Met name in Brabant én Limburg. Een mooie oplossing hiervoor is een netonafhankelijke en fossielvrije parkeer- én laadvoorziening. Deze is mogelijk dankzij zonnepanelen en een batterij die de energie kan opslaan. De back-up in de energievoorziening is biogas dat wordt gewonnen door rioolzuiveringsinstallaties. In Echt hebben we zo’n laadplein geopend eerder dit jaar.”
Fossielvrij, dus nog minder CO2-uitstoot
Green Caravan werkt momenteel aan een nieuwe locatie bij Maastricht waar bedrijven voor hun truckers een plek kunnen reserveren om te laden en/of slapen. Deze oplossing is in prijs concurrerend met publieke snellaadpleinen. “En omdat de laadvoorziening fossielvrij is, scheelt deze extra veel CO2”, vulde Ferry aan.
Workshop 1: Ontwikkelingen en businesscase elektrische voertuigen
Door Miranda Volker (Zuid- en Midden Limburg Bereikbaar) & Rob Kroon (Zuid-Limburg Bereikbaar en Trendsportal)
Tijdens deze workshop gingen de deelnemers zelf aan de slag. Ze berekenden de TCO van een elektrische vrachtwagen en de dieselvariant. De TCO is de prijs onder de streep, dus naast aanschafprijs ook brandstofkosten, subsidie, onderhoudskosten enzovoort.
Daarnaast kregen de deelnemers nog diverse informatie van Miranda Volker (Zuid- en Midden Limburg Bereikbaar) & Rob Kroon (Zuid-Limburg Bereikbaar en Trendsportal). Van een overzicht van elektrische bestel- en vrachtwagens en hun specificaties tot de ondersteuning die logistiek makelaars aan bedrijven kunnen bieden. Ook een stappenplan om te gaan elektrificeren en diverse handige tools kwamen aan bod.
Workshop: 2. Toekomstperspectief collectief energieverbruik
Door Wim Schilders (Energie HandelsPlatform Pannenweg), Ron Bissels (Zuid-Limburg Bereikbaar), Sven Lamerichs (gemeente Echt-Susteren)
Hoe organiseer je samenwerking als je met je eigen elektriciteitsaansluiting niet uit de voeten kunt? Dat liet Wim Schilders zien in deze workshop. Wim is parkmanager van het bedrijventerrein Pannenweg in Nederweert en heeft er het Energie HandelsPlatform Pannenweg opgericht. “Allereerst hebben we binnen het bedrijventerrein geïnventariseerd welke aansluitingen bedrijven hebben en wat de gecontracteerde transportvermogens zijn. Met als doel om de beschikbare ruimte beter te verdelen. Dat doen we via een energyhub en een door onszelf opgerichte energiemaatschappij.” Er zijn nu 107 bedrijven op het park die hieraan meedoen. Bedrijven die een perceel kopen op het bedrijventerrein, doen automatisch mee.
Stroom aan de buurman leveren
Voorwaarde om stroom met elkaar te delen is dat de stroomdraden van deze bedrijven naar het middenspanningsstation op dezelfde lus zitten. In Nederweert is dat het geval. “Die lus wordt nu voor maximaal 45% bezet”, vertelt Wim. “Terwijl veel individuele bedrijven op de wachtlijst staan voor een grotere netaansluiting en meer vermogen. Daarom werken we samen. We hebben een energiebedrijf opgericht zodat het ene bedrijf energie aan de buurman op dezelfde lus kan leveren, zonder iets terug te leveren aan het netwerk. We gaan daarvoor bijvoorbeeld de zonnepanelen op de daken van bedrijven gebruiken. Dat wat we tekortkomen, wordt bijgekocht zonder tussenkomst van een energiemaatschappij. Daardoor belasten we het terugleverproces niet én verbeteren we het afnameproces.”
Verschil in moment en hoeveelheid stroom
Voor de deelnemende bedrijven zijn er bijna alleen maar voordelen. Wim: “De bedrijven hoeven hun bedrijfsprocessen niet aan te passen. Uiteraard moet er wel voldoende verschil zijn tussen de diverse bedrijven in het moment van stroomafname en de hoeveelheid afname. In de nacht wordt er weinig stroom afgenomen; dan is er bijvoorbeeld een mooie mogelijkheid om elektrisch vervoer te laden. Zo kan een bedrijf op ons bedrijventerrein dat kranen verhuurt ‘s nachts de accu’s van zijn kranen laden.” Het bedrijventerrein hoopt eind van dit jaar een nieuw contract met Enexis af te sluiten waarin wordt afgesproken dat het bedrijventerrein te veel aan elektriciteit aan het netwerk mag terugleveren.
Praktijkvoorbeeld elektrisch transport: Boomrooierij Weijtmans
Door Kees Weijtmans (Boomrooierij Weijtmans) en Willem Christiaens (FIER & Zuid-Limburg Bereikbaar)
De provincies Brabant en Limburg zien dat ondernemers tegen obstakels aanlopen bij de realisatie van laadinfrastructuur. Daarom heeft FIER de opdracht gekregen deze obstakels te identificeren en de provincies te adviseren hoe zij ondernemers kunnen ondersteunen. Willem Christiaens (FIER & Zuid-Limburg Bereikbaar) voert deze opdracht uit bij twee bedrijven: Boomrooierij Weijtmans uit Udenhout en Hansen Dranken uit Linne. Willem: “Hansen Dranken heeft een eerste e-truck in bestelling en is dus aan het nadenken over laadinfra. Boomrooierij Weijtmans is al verder.”
Accucontainers om te laden op de werklocatie
“8 van onze 75 voertuigen zijn of worden binnenkort emissievrij”, vulde Kees Weijtmans van Boomrooierij Weijtmans aan. “Daarnaast hebben we 2 accucontainers en 1.500 zonnepanelen op onze vestiging in Udenhout. Met deze zonnepanelen laden we onze accucontainers op, zodat deze op de werklocatie ons materieel kunnen opladen.” De keuze om het materieel te elektrificeren wordt bijvoorbeeld ingegeven door de opdrachten die de boomrooierij krijgt. Zo wil gemeente Eindhoven in 2025 al het werk zero-emissie uitvoeren.
Obstakels: geen stroom beschikbaar
Mooie stappen dus, maar uitdagingen zijn er ook. Zo heeft Boomrooierij Weijtmans een bedrijf in Son overgenomen. Kees: “We hebben daar geïnvesteerd in een grotere aansluiting op het elektriciteitsnetwerk. Dus de kabels liggen er nu, maar er is de komende 5 à 10 jaar geen stroom beschikbaar vanwege netcongestie. Een andere obstakel was het vinden van een verzekeringsmaatschappij die de accucontainer wilde verzekeren.” Deze obstakels zijn door Willem in kaart gebracht. Willem brengt ze onder de aandacht van provincie Brabant en Limburg. Willem ziet verder bijvoorbeeld ook dat ondernemers het lastig vinden om in te schatten wat hun vermogensvraag gaat worden als ze elektrische voertuigen gaan aanschaffen. “Het is slim om dit goed in kaart te brengen en vervolgens zo snel mogelijk bij de netbeheerder een zwaardere aansluiting en hoger transportvermogen aan te vragen.”
Begin klein
Tegelijk ziet Willem ook voldoende kansen. “Er is vaak meer mogelijk dan je denkt. Zo kun je op je huidige aansluiting vaak al prima één of meer elektrische trucks laden. Het is ook slim om ‘klein’ te beginnen, dus met bijvoorbeeld één elektrische truck. Zo kunnen je chauffeurs eraan wennen en kun je als bedrijf ervaring opdoen met actieradius, tussentijds opladen enz.” In dit artikel geeft Willem nog meer praktische tips voor als je nadenkt over een elektrisch wagenpark en bijbehorende laadinfrastructuur.
Paneldiscussie
Door Tom van Dort (NAL-Zuid), Wim Schilders (Energie HandelsPlatform Pannenweg) en Kees Weijtmans (Boomrooierij Weijtmans)
Tijdens de afsluitende paneldiscussie gingen de deelnemers nog dieper in op netcongestie, uitdagingen voor ondernemers die willen elektrificeren en oplossingen hiervoor. Zo tipte ook Tom van Dort: “Begin klein om ervaring op te doen met elektrisch transport. Dus één elektrische bestelwagen of één elektrische vrachtwagen. Zorg tegelijkertijd dat je inzicht krijgt in je energieverbruik; veel bedrijven hebben dit inzicht niet. Heb je dat wel, dan kun je bijtijds een grotere aansluiting en/of groter transportvermogen aanvragen bij je netbeheerder.”
Samenwerken is slim
Aanvullend tipte Wim Schilders: “Het is slim om als bedrijven samen uit te zoeken waar er nog ruimte is op het elektriciteitsnetwerk. Die ruimte is er wel degelijk, als je het maar samen oppakt en de ruimte die jij op je aansluiting hebt, deelt met je buurman.” Zo is Kees Weijtmans ook zeer recent gestart met twee bedrijven op zijn bedrijventerrein samen te werken om energieafname op elkaar af te stemmen. “Wij hebben vooral stroom in de nacht nodig, de andere, onder andere een recyclingbedrijf, overdag. Daar liggen dus mogelijkheden om samen te werken.”
Napraten tijdens borrel
Uiteraard was er gelegenheid om na te praten en te netwerken tijdens een borrel. De organisatie kijkt terug op een geslaagde middag met uitgebreide informatie over de kansen en uitdagingen rondom de transitie naar elektrisch transport.
Meer weten?
Mocht je nog vragen hebben, dan beantwoorden we deze graag:
- Team Vliegende Brigade van de NAL: vliegendebrigade-nal@rvo.nl
- Logistiek makelaars van Midden Limburg Bereikbaar
Meld je aan voor onze nieuwsbrief
Markt 31 • Postbus 900 • 6041 EM Roermond • 6040 AX Roermond • info@middenlimburgbereikbaar.nL
